I/ THÔNG TIN VỀ KHÍ ĐỐT HÓA LỎNG (LPG)
Dùng làm chất đốt dân dụng, công nghiệp và là nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp khác. Đây là loại chất đốt dân dụng rẻ, có năng lượng cao, an toàn (nếu sử dụng đúng cách) và phổ biến trên các nước tiên tiến hiện nay. Chỉ tiêu đáng lưu ý là thành phần của LPG chủ yếu là propane (C3H8) và butane (C4H10). Hàm propane càng nhiều thì áp suất càng cao, nhiệt trị cao, sử dụng triệt để
lượng LPG trong chai, đặc biệt trong những điều kiện nhiệt độ môi trường thấp. Trong công nghiệp, khi sử dụng lưu lượng LPG lớn, bình LPG bị hạ nhiệt độ (lạnh) nhanh, khi đó nếu loại LPG sử dụng có thành phần propane ít thì do áp suất hơi giảm nhanh, lưu lượng LPG thoát ra sẽ giảm nhanh, không đáp ứng nhu cầu sử dụng. LPG là loại nhiên liệu sạch vì hàm lượng lưu huỳnh rất thấp, được tính bằng phần triệu, không đáng kể so với phần nhiên liệu có nguồn gốc dầu khí khác. Chỉ tiêu hàm lượng lưu huỳnh thường chỉ đưa vào danh sách các chỉ tiêu để tham khảo.
KIẾN THỨC CHUNG VỀ GAS
- Tính nguy hiểm và sự độc hại:
Gas là chất lỏng không màu, không mùi, không vị và không độc hại nhưng chất tạo mùi là chất có hại cho sức khỏe nếu thường xuyên tiếp xúc với liều lượng quá mức cho phép.
- Sự bay hơi và áp suất hơi:
Ở điều kiện nhiệt độ bình thường, trong bình chứa Gas tồn tại một áp suất nhất định (khoảng 7 at). Khi ta sử dụng, hơi Gas đi ra ngoài qua van điều áp làm giảm áp suất bên trong bình, Gas lỏng bên trong lập tức bay hơi lên để bù vào lại lượng hơi vừa đi ra. Gas hơi lại tiếp tục thoát ra ngoài và Gas lỏng lại tiếp tục bay hơi. Quá trình đó, cứ tiếp diễn lặp đi, lặp lại nhiều lần cho đến khi lượng gas lỏng trong bình hết sạch.
Gas là loại chất đốt sạch, khi cháy tạo ra nhiệt độ khá cao (khoảng 1900- 19500C), rất ít muội than và không tạo ra cặn bẩn hoặc khí CO độc hại. 1.0kg gas khi cháy sinh ra nhiệt lượng là 1200 Kcal, tương đương với nhiệt lượng khi đốt 3-4 kg than, 02 lit dầu lửa, 1.5 lit xăng hoặc từ 7,9kg củi gỗ.
Gas lỏng - propan 0,507 kg/l, ở 15 0C - Butan: 0,582kg/l, ở 15 0C
Hơi Gas- propan: 1,89kg/m3, ở 15 0C - Butan: 2,53kg/m3, ở 15 0C
Là từ viết tắt của Liquefied Petroleum Gas, là hỗm hợp Hydrocarbon nhẹ, ở thể khí. LPG tồn tại trong thiên nhiên ở các dầu mỏ hoặc khí dầu và cũng có thể sản xuất ở các nhà máy lọc dầu trong quá trình trưng cất dầu thô. LPG trong dân dụng và công nghiệp chủ yếu có thành phận gồm Propane (C3H3) và Butane (C4H10). LPG là chất không màu, không mùi, không vị và không có độc tố.
II. HƯỚNG DẪN SỬA DỤNG GAS AN TOÀN:
1. Lắp Đặt Điều Ap Loại Bình Gas 12 – 13 Kg
1) Kiểm tra tình trạng ống dẫn gas, kẹp ,các mối nối ….đảm bảo không hư hỏng trước khi lắp điều áp. Sau đó chuyển công tắc điều áp về vị trí đóng "OFF”
2) Giữ điều áp, nâng vành nhựa đen lên bằng cả 2 tay và đưa vào vị trí đầu bình gas.
3) Buông vành nhựa đen rồi ấn mạnh vành nhựa xuống bằng cả 2 tay cho đến khi nghe tiếng "click”là được.
4) Nâng điều áp lên để chắc chắn nó đã được lắp đặt, nếu điều áp bật lên là chưa được, phải làm lại theo thứ tự như trên.
5) Khi sử dụng bật công tắc điều áp về vị trí mở "ON” để đưa gas vào bếp, bật công tắc bếp.
6) Khi không sử dung nữa, thao tác theo trình tự ngược lại (tắt bếp trước rồi tắt điều áp sau).
2. Sử Dụng An Toàn Cùng Gas.
1) Kiểm tra hạn kiểm định đóng chìm trên quai bình gas (để đảm bảo bình gas còn hạn kiểm định trước khi sử dụng) chỉ sử dụng van điều áp, ống dẫn gas, kẹp chuyên dùng cho gas (LPG) có nguồn gốc rõ ràng.
2) Luôn đặt bình gas thẳng đứng. Khoảng cách các bình gas đến các nguồn lửa trần tối thiểu 1-1,5m
3) Đảm bảo bếp luôn thông thoáng .Không rời khỏi bếp khi đang nấu để tránh ngọn lửa bị gió thổi tắt làm cho gas rò rỉ ra ngoài.
4) Thường xuyên kiểm tra tình trạng ống dẫn gas, kẹp và các mối nối… để thay thế khi có dấu hiệu hư hỏng. Nên thay ống dẫn gas sau 3 năm sử dụng.
5) Khi nghi ngờ có gas rò rỉ (thường có mùi đặc biệt ), dùng nước bọt xà phòng thử lên các chỗ nghi ngờ rò rỉ, nếu thấy có bong bóng nổi lên thì gas bị xì.
Lưu ý: Tuyệt Đối Không Sử Dụng Lửa Để Thử
3. Biện Pháp Khẩn Cấp Khi Có Rò Rỉ Gas:
1) Tuyệt đối không làm phát sinh tia lửa (bật lửa, bật công tắc, bật bếp gas….)
2) Đưa van điều áp về vị trí đóng (OFF)
3) Làm thông thoáng bếp, gỡ điều áp ra, đưa bình đến nơi thông thoáng, cách xa cống rãnh, nguồn lửa điện, chỗ đông người…
4) Báo ngay cho đai lý gas hoặc nhà cung cấp.
4.Một Số Điều Cần Lưu Y Khi Sử Dụng Khí Hóa Lỏng (LPG)
Gas là một loại nhiên liệu sạch không gây ô nhiễm môi trường. Với những ưu điểm trên, hiện nay Gas được sử dụng khá phổ biến và tiện lợi. Tuy nhiên mối nguy hiểm do sư cố về Gas cũng rất lớn, chỉ cần một tỷ lệ nhỏ hỗn hợp khí Gas (2,37 % đối với Propane và 1,8 % đối với Butane) trong môi trường bắt lửa và có thể tạo thành hỗn hợp cháy nổ. Do vậy, để đảm bảo an toàn PCCC khi sử dụng Gas, người dùng phải thực hiện một số biện pháp sau:
+ Đặt bình Gas thẳng đứng, nơi thông thoáng hoặc trong hộc bếp, cách xa nơi có khả năng gây cháy 1.5m (nguồn điện, lửa trần).
+ Trang bị bếp, bình Gas và các phụ kiện có liên quan đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, bắt chặt các khớp nối giữa dây dẫn với bình chứa và bếp đun.
+ Khi thay bình Gas mới yêu cầu nhân viên của đại lý kiểm tra rò rĩ Gas tại các vị trí như: cổ bình, điều áp, ống dẫn… bằng bọt xà phòng.
+ Khi đun nấu phải trông coi, không để các vật dễ cháy như giẻ lau, đồ nhựa gần bếp đun. Đun nấu xong phải đóng van xả khi ở bình Gas trước sau đó mới tắt hết lửa ở bếp và các nguồn nhiệt gần đó.
+ Tại khu vực bếp đun cần trang bị các phương tiện chữa cháy như thùng đựng nước, bình chữa cháy.
+ Chú ý tắt điều áp và khóa van khi không sử dụng.
+ Không được tự ý tháo gỡ hoặc sửa chửa van bình Gas.
+ Khi có sự cố rò rĩ Gas cần đóng ngay van xả Gas, tắt hết lửa ở các bếp, không bặt công tắt điện, mở hết cửa đi, cửa sổ của phòng bếp, ngăn người ngoài vào khu vực của bếp, dùng nước xà phòng bôi lên ống dẫn Gas, bình chứa Gas để tìm vị trí bị rò rĩ. Tìm mọi cách bịt chặt chỗ rò rĩ Gas ( nên dùng xà phòng bánh), báo ngay đại lý cung cấp Gas đến xử lý.
4.Phòng Hỏa Hoạn Do Bếp Gas Gây Ra:
Khi mua bếp đun nấu nên kiểm tra kỹ chất lượng bình Gas, van kẹp, vị trí đặt, và việc lắp đặt của thợ, tránh tình trạng mua phải bình đã tuột van, bị sang chiết Gas và việc lắp đặt gây rò rĩ.
Các thiết bị đun nấu và bình Gas cần được đặt cố định tại nơi riêng biệt, thông thoáng và dễ xử lý khi xảy ra cháy. Bình Gas không nên để gần nơi có chất ăn mòn như mắm, muối, axit và cần phải xa nguồn nhiệt, đảm bảo nhiệt độ bên ngoài không quá 500C
Khoảng 1 - 2 năm nên kiểm tra, làm sạch hoặc thay mới ống dẫn Gas. Quan trọng nhất là duy trì thói quen ngắt đường dẫn Gas khi không sử dụng và mỗi khi đun nấu phải có người trông nom. Trước khi bật, cần kiểm tra lại van Gas, đã có trường hợp bếp đôi Gas thoát ra ở bếp bên trái nên khi bếp phải bật lên đã làm bùng cháy.
Khi phát hiện trong nhà có mùi tỏi nhẹ (chất tạo mùi mà nhà sản xuất Gas pha vào để dễ nhận biết), nên kiểm tra van và đường ống dẫn gas, phát hiện chổ rò rĩ bằng cách xoa nước xà phòng loãng vào dây dẫn.
Nếu phát hiện rò rĩ cần tắt bếp, lấy xà phòng miếng trát vào hoặc dùng dây cao su thắt lại, sau đó di chuyển bình Gas ra nơi thoáng mát, xa nguồn nhiệt. Nên mở tất cả các cửa, dùng quạt tay, tuyệt đối không dùng thiết bị điện để xua số gas rò rĩ ra bên ngoài, rồi báo đại lý và cơ quan có chức năng xử lý